Sztuka uliczna, a taką są murale, z samej swojej istoty jest tymczasowa. Rzadko zdarza się by jakieś murale przetrwały dziesiątki lat w niezmienionej formie. Kilka takich, pochodzących jeszcze najprawdopodobniej z lat 70-tych XX wieku wkrótce zniknie z mapy Poznania na dobre.
MURALE SOCREALIZMU
Wielu z Was widziało – jeśli nie na żywo to zapewne w reprodukcjach plakaty sztuki socrealizmu. Nawoływały one do budowania socjalistycznej ojczyzny, wykuwania w znoju i trudzie jej świetlanej przyszłości. Wreszcie wzywały do wykonywania wymyślonych przez jakiegoś partyjnego aparatczyka planów produkcji.
Plakatów z tego okresu już dawno nie ma na ulicach. Większość murali też się nie zdołała oprzeć mijającemu czasowi. Te z nich, które były w miejscach ogólnodostępnych zniknęły już dawno, najczęściej zastąpione przez billboardy namawiające tym razem nie do produkowania, ale do konsumpcji.
Są jednak jeszcze ciągle takie miejsca, w których można zobaczyć te nieliczne murale, które mimo upływu bardzo wielu lat, nadal ostały się na nieco zapomnianych budynkach.
WIEPOFAMA
Jednym z takich miejsc, gdzie czas nie był tak surowy dla murali jest teren poznańskich zakładów Wiepofama przy ul. Dąbrowskiego, niemal w centrum Jeżyc.
Wiepofama to istniejąca od niemal 100 lat fabryka obrabiarek. Choć ostatnio fabryki tam coraz mniej, a właściwie w tej chwili niemal cały teren dawnej fabryki czeka już tylko na to gdy wjadą tam maszyny deweloperów i zrównają historyczne budynki z ziemią by postawić tam osiedle mieszkaniowe.
Zatem jest to naprawdę ostatni moment by móc zobaczyć na własne oczy to miejsce. Nie można tam co prawda wejść tak po prostu z ulicy, ale przy odrobinie sprytu uda się wam wejść na tereny pofabryczne.
PROGRAM PARTII PROGRAMEM NARODU
Jeszcze kilka lat temu murale było całkiem dobrze widoczne – z tego czasu pochodzi większość ze zdjęć we wpisie. Jednak od tego czasu ich stan znacznie się pogorszył. W tej chwili znaczna część z nich jest już bardzo słabo widoczna, choć nadal czuć klimat w jakim powstawały.
Hasła „Program partii programem narodu”, „Przewodzi PZPR” czy „Wspólne cele PZPR – KPZR” przypominają czasy słusznie minione. Ale jednocześnie są jakimś jeszcze ciągle istniejącym dowodem na to, jakie były realia życia zaledwie niecałe 40 lat temu.
Jeden z murali, zawierający hasło „Poprawa jakości życia naszym naczelnym zadaniem” promuje tzw. plan 5-letni z lat 1976-1980, więc mural musiał powstać w tym przedziale czasowym. Bardzo możliwe, że większość jest z tego samego okresu bo ich stylistyka jest bardzo podobna.
Cały spacer po terenach Wiepofamy zajmuje może kwadrans, ale warto zobaczyć na własne oczy hasła takie jak „Socjalistyczna Polska ojczyzną wszystkich Polaków”, za kolejne kilka czy kilkanaście lat na pewno takich murali nie będzie już nigdzie poza historycznymi zdjęciami.
A może znacie jeszcze jakieś mało dostępne miejsca, w których można trafić na takie historyczne murale?
AKTUALIZACJA
Wszystkie murale widoczne na zdjęciach już nie istnieją. Budynki fabryczne Wiepofamy zostały rozebrane i w tym miejscu od 2020 roku powstaje wielkie osiedle mieszkaniowe.
ZAPRASZAM NA WSPÓLNE FOTOGRAFOWANIE
Zaglądajcie na stronę warsztaty fotograficzne by dowiedzieć się o wyprawach i warsztatach fotograficznych.