Efekt halo fascynuje i inspiruje od wieków, łącząc naukę z magią natury. Czym jest to fascynujące zjawisko atmosferyczne i kiedy występuje?
Gdzie można zobaczyć efekt halo
Efekt halo odnosi się do atmosferycznego zjawiska optycznego, które pojawia się wokół źródła światła, takiego jak Księżyc lub Słońce. Można je zaobserwować szczególnie gdy źródło światła jest częściowo zasłonięte przez chmury, mgłę lub pył w atmosferze. Ten fenomen sprawia, że światło rozprzestrzenia się i tworzy tarczę lub aureolę wokół obiektu, co nadaje mu niezwykły i czasem mistyczny wygląd. Efekt ten jest często obserwowany podczas wschodu lub zachodu Słońca, kiedy światło przechodzi przez kryształki lodu znajdujące się w atmosferze.
Jak powstaje efekt halo
Najbardziej znanym jest efekt halo 22°. Pojawia się on jako pierścień wokół Słońca lub Księżyca o promieniu 22°. Jeśli wyciągnięcie rękę w jego stronę to halo będzie mniej więcej szerokości dłoni. Zjawisko powstaje gdy światło pada na kryształki lodu, które ułożone są wobec siebie w sposób półlosowy.
Ze względu na właściwości optyczne kryształków lodu zjawisko sprawia wrażenie „dziury w niebie”. Dzieje się tak dlatego, że światło jest odbijane wyłącznie na zewnątrz halo, a nie do jego wnętrza.
Występuje także, ale znacznie rzadziej, efekt halo 46°. Jest to ogromny okrąg, gdy źródło światła znajduje się albo w zenicie albo na horyzoncie. W tym drugim przypadku widoczny będzie łuk, a nie pełne halo.
Halo w historii
Mimo, że większość z nas zaczęła się interesować zjawiskami atmosferycznymi dopiero niedawno, to znane i obserwowane były one już od wieków.
Najstarsze chińskie opisy efektu halo pochodzą już z VII wieku naszej ery. Jeden z najstarszych obrazów przedstawiających Sztokholm przedstawia właśnie to zjawisko na niebie nad miastem. Miało ono się pojawić nad stolicą Szwecji w kwietniu 1535 roku.
Niestety – podobnie jak inne, niezrozumiałe wtedy, zjawiska atmosferyczne – było ono interpretowane jako zapowiedź czekającego na obserwatorów nieszczęścia.
Obraz zatytułowany Vädersolstavlan możecie zobaczyć przy okazji zwiedzania Sztokholmu. Znajduje się on w luterańskiej katedrze Storkyrkan, która znajduje się tuż obok zamku królewskiego.
Jak fotografować zjawisko halo
Należy uważać fotografując efekt halo, który pojawia się wokół Słońca. Skierowanie obiektywu w stronę tak silnego źródła światła daje ten sam skutek jak ze szkłem powiększającym. Nawet bardzo krótkie naświetlanie może spowodować nieodwracalne uszkodzenie matrycy, a w przypadku lustrzanek także wzroku.
W związku z tym bezpieczniej jest fotografować efekt halo gdy Słońce jest albo całkowicie przesłonięte przez jakiś obiekt np. wieżę, drzewo czy postać. Czasem pomocne są warunki atmosferyczne, gdy dodatkowo Słońce przesłania np. mgła lub dość grube chmury. Ale najważniejsze by nie ryzykować swojego zdrowia czy sprzętu.
Na sfotografowanie halo jest zwykle sporo czasu. Będąc pod koniec ubiegłego roku na północy Norwegii miałem obserwować to zjawisko wokół Księżyca przez kilka dni pod rząd, zatem okazji na zdjęcia było do woli.
