Jak fotografować zaćmienie superksiężyca?

Pierwsza pełnia księżyca w tym roku przyniesie miłośnikom astronomii i astrofotografii nie lada okazję do wyjścia w plener. W poniedziałek 21 stycznia 2019  nad ranem czeka nas wyjątkowo widowiskowe zaćmienie superksiężyca. A na dodatek będzie to ostatnie pełne zaćmienie Księżyca przed dłuższą przerwą.

WYJĄTKOWY SUPERKSIĘŻYC

Dlaczego to zaćmienie jest wyjątkowe? Są dwie dobre odpowiedzi, nie… właściwie to są nawet trzy dobre odpowiedzi na to pytanie.

Po pierwsze, na niebie będzie w tym czasie tzw. superksiężyc. Nazywa się tak Księżyc w pełni, który znajduje się w perygeum – jest w najmniejszej możliwej odległości od Ziemi. Dla osób go obserwujących jest wtedy o kilkanaście procent większy niż zazwyczaj. Ma to spore znaczenie, zwłaszcza gdy zamierzamy go fotografować.

Po drugie tym razem będzie to także tzw. Krwawy Księżyc. W czasie gdy nastąpi zaćmienie Księżyc będzie miał kolor czerwony.

Po trzecie – i pewnie nie chcieliście tego przeczytać. 21 stycznia 2019 będzie ostatnie widzialne w Polsce całkowite zaćmienie księżyca przed wieloletnią przerwą. Na kolejne takie przyjdzie nam czekać aż do roku 2025. I to jest naprawdę dobry powód by ruszyć tyłek nad ranem na mróz i zobaczyć to fenomenalne zjawisko.

Oczywiście pomiędzy tymi datami będą zaćmienia Księżyca, także całkowite. Tyle, że nie będzie można zobaczyć ich w Polsce.

Poniedziałkowe zaćmienie będzie widoczne nie tylko w naszym kraju. Zobaczyć je będzie można także w Ameryce Południowej, w północnej i zachodniej części Afryki. Oczywiście w całej Europie, także w dalekiej Grenlandii oraz na północy globu w Arktyce.

KIEDY NA ZDJĘCIA?

I tutaj niestety jest zła wiadomość dla osób, które nie lubią wstawać bardzo wcześnie. Księżyc zacznie wchodzić w cień Ziemi tuż po godzinie 4:33. Zaćmienie całkowite rozpocznie się o godzinie 5:41 mad ranem.

Kulminacja zjawiska nastąpi o godzinie 6:11, gdy Księżyc będzie widać najsłabiej, a jednocześnie będzie najbardziej krwawy. Łącznie zaćmienie potrwa niemal 62 minuty. Satelita Ziemi zacznie wychodzić z jej cienia po godzinie 6:43.

Co dla fotografów szczególnie istotne – krótko po rozpoczęciu zaćmienia, o godzinie 5:47 zaczyna się astronomiczny świt. Niebo nie będzie już zupełnie czarne. Zwłaszcza na dłuższych czasach zdjęć.

GDZIE FOTOGRAFOWAĆ ZAĆMIENIE?

Zaćmienie przypada nieco przed zachodem Księżyca, zatem w jego trakcie będzie on widoczny dość nisko na niebie. Zatem są niewielkie szanse by sfotografować księżyc w centrach miast. Taka możliwość istnieje jednie wtedy gdy będziecie mieli możliwość robienia zdjęć z wysokich budynków czy dachów.

Im później będziecie chcieli obserwować zjawisko tym Superksiężyc będzie bliżej horyzontu. Zatem warto wybrać się na zdjęcia raczej za miasto, lub na jego obrzeża.  Za miastem będzie też mniejsze zanieczyszczenie światłem, a dzięki temu gdy Księżyc będzie całkowicie w cieniu ziemi będzie można dostrzec więcej gwiazd. Tak jak w bezksiężycową noc.

Warto też na zdjęcia wybrać miejsca dające możliwość sfotografowania nie tylko Superksiężyca, ale też charakterystycznych budynków. Dzięki temu wasze zdjęcia będą ciekawsze i będą się odróżniały od tysięcy innych zrobionych tego ranka.

JAK FOTOGRAFOWAĆ ZAĆMIENIE SUPERKSIĘŻYCA?

Tu akurat sprawa jest dość prosta. Żeby sfotografować zaćmienie księżyca musicie mieć ze sobą obiektywy o ogniskowej powyżej 200mm, a w wersji prostszych aparatów im większy zoom optyczny tym lepiej. Zrobienie zdjęcia standardowym obiektywem spowoduje, że owszem księżyc będzie widać na niebie, ale tak jak na zdjęciu poniżej, będzie to trochę większa kropka w morzu gwiazd.

Istotne jest też to by zdjęcia robić na możliwie krótkim czasie. Im większy zoom, czy większa ogniskowa obiektywu tym krótszy czas robienia zdjęcia. W przeciwnym czasie Księżyc się rozmaże, będzie to zasługą ruchu obrotowego Ziemi.

Co za tym idzie – aby skrócić czas zapewne będziecie musieli ustawić wysokie ISO, które takie skrócenie umożliwi.

Oczywiście bez statywu nie warto się wybierać na zdjęcia, jakiekolwiek zdjęcie robione z ręki skończy się rozmazaniem obrazu, który poruszy się w trakcie choćby najmniejszego drgnięcia ręki.

Gdy Księżyc zupełnie skryje się w cieniu naszego globu możecie mieć problemy z ustawieniem na nim ostrości. Jednak ustawienie ostrości na gwiazdy da odpowiednią głębię ostrości na zdjęciach.

Kolejna praktyczna rada – weźcie ze sobą, jeśli macie, wężyki spustowe albo piloty. W przeciwnym razie podczas naciskania spustu migawki na aparacie też poruszycie aparatem i zdjęcie wyjdzie rozmazane.

JAKA BĘDZIE POGODA?

To pytanie w astrofotografii jest sprawą zasadniczą.  Sprawdźcie jaka będzie pogoda w waszej okolicy, ja sprawdziłem pogodę dla Wielkopolski i ma być idealnie. Od niedzielnego popołudnia, przez kolejne 24 godziny niebo ma być perfekcyjnie czyste. Zatem pakujcie sprzęt i ciepłe ubrania i do zobaczenia w poniedziałek nad ranem w plenerze.

– – – – –

Jeśli interesuje was fotografia nocnego nieba zjawisk na nim to zapraszam na fotowyprawy i warsztaty fotograficzne.