Obłoki srebrzyste – kiedy będzie je widać?

Bardzo późnym wieczorem, gdy słońce już dawno zaszło na niebie pojawiają się nietypowe smugi. Wydają się mienić światłem. Właśnie zobaczyłeś obłoki srebrzyste. Kiedy można je zobaczyć najczęściej? Czy da się przewidzieć ich pojawienie?

CO TO SĄ OBŁOKI SREBRZYSTE?

Muszę na wstępie uprzedzić, że poniższy wpis nie ma na celu wyjaśnienia naukowego zjawiska. Powstał on dla tych z was, którzy chcą po prostu obserwować i fotografować obłoki srebrzyste. Ma pozwolić na w miarę szybką orientację czy i kiedy jest szansa na ich zobaczenie na niebie.

Obłoki srebrzyste pojawiają się najwyżej ze wszystkich chmur nad Ziemią. Wysokość, na której można je obserwować to około 75 – 85 kilometrów ponad powierzchnią globu.

Z przeprowadzonych badań wynika, że obłoki składają się z mikroskopijnych kryształków lodu. Po raz pierwszy zostały zaobserwowane w 1885 roku.

KIEDY BĘDZIE WIDAĆ OBŁOKI SREBRZYSTE?

Problemem jest to, że nie da się z pewnością przewidzieć ich wystąpienia. Jednak prowadzone na bieżąco obserwacje atmosfery pozwalają oszacować szansę na ich wystąpienie.

Oczywiście obserwacje nie polegają na siedzeniu z browarem i gapieniu się w niebo. Profesjonalnie zajmują się tym wyspecjalizowane jednostki naukowe. Jedną z nich jest radar należący do Leibniz-Institute of Atmospheric Physics.

Składa się on z ponad 130 anten, które śledzą przez całą dobę to co dzieje się wysoko nad Ziemią, w mezosferze.

Radar znajduje się w pobliżu miejscowości Kühlungsborn, położonej nad Bałtykiem, około 40 kilometrów na zachód od Rostocku.

Instytut jest też partnerem w obserwatorium ALOMAR, na północy Lofotów, wysp na na dalekiej północy Norwegii. Wyspy leżą już za kołem podbiegunowym północnym.

Dzięki obserwacjom radaru można zobaczyć aktualny stan mezosfery i ocenić szanse na wystąpienie obłoków srebrzystych. O czym dalej.

Przede wszystkim jednak obłoki srebrzyste można zaobserwować w okresie od maja do sierpnia. Mimo, że występują całą dobę to można je zaobserwować wyłącznie w bardzo określonych porach dnia.

Mianowicie w czasie gdy słońce jest od kilku do kilkunastu stopni poniżej horyzontu. W praktyce będzie to mniej więcej około godziny przed wschodem słońca i tyleż samo po jego zachodzie.

Dzieje się tak dlatego, że o takiej porze dnia obłoki są od spodu podświetlone przez promienie słoneczne. I to właśnie światło słoneczne odbijające się od lodowych drobin mieni się na nocnym niebie.

Warunkiem koniecznym do zobaczenia jest także możliwie bezchmurna pogoda. Bezchmurna w tradycyjnym dla nas znaczeniu, wszelkie chmury, które pojawią się poniżej obłoków srebrzystych po prostu je zasłonią.

CZY DZISIAJ BĘDĄ NA NIEBIE OBŁOKI SREBRZYSTE?

W tym miejscu pominę całkowicie wyjaśnianie co dokładnie oznacza przedstawiony poniżej wykres. Dla was istotne jest to, że im więcej dzieje się na wykresie tym większa szansa, że dzisiaj zobaczymy obłoki srebrzyste nad Polską.

Poniżej są aktualne odczyty z radaru OSWIN obserwującego mezosferę. Wykres aktualizuje się automatycznie przy każdym wejściu na stronę.

Godzina podana na wykresie to Uniwersalny Czas Koordynowany. W okresie gdy w Polsce obowiązuje czas letni oznacza to, różnicę na zegarku o +2 godziny, wobec godziny podawanej na wykresie.

Jak rozróżnić czy owo „coś się dzieje”? Poniżej dwa screeny ze strony obserwatorium. Lewy wykres oznacza – idź spać, nic się nie będzie działo. Prawy wykres oznacza, że możesz planować wieczór z obserwacją nieba bo jest spora szansa je zobaczyć.

Jednak radar nie jest skonstruowany do wykrywania obłoków srebrzystych więc intensywny wykres nie daje gwarancji ich zobaczenia. Uprawdopodobnia ich występowanie.

JAK FOTOGRAFOWAĆ OBŁOKI SREBRZYSTE?

Przede wszystkim im później się pojawią tym będą niżej nad horyzontem. Dlatego warto zaplanować obserwację raczej w płaskim terenie.

Poza tym centra miast ciągle są oświetlone sodowymi latarniami, przez co łuna pomarańczowego światła będzie częściowo przesłaniać widok. Dodatkowo nad centrami miast wisi smog, który dodatkowo będzie zmniejszał przejrzystość powietrza.

Same obłoki są po prostu źródłem światła odbitego. I tak należy je fotografować. Najlepiej oczywiście ze statywu, na dłuższych czasach.

Na stronie Noctilucent Cloud Observing Network możecie sprawdzić co zobaczyli obserwatorzy na całym świecie na niebie. Oraz oczywiście podzielić się zdjęciami zrobionymi przez was.